اشوزَرتُشت ، پیامبر ایران باستان بود؛ که مزدیسنا را بنیان گذاشت. وی سراینده گاتاها ، کهنترین بخش اوستا است. زادگاه و زادروز وی به درستی روشن نیست ، هرچند زمان زایش او ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ پیش از میلاد مسیح گمان زده میشود. آموزههای زرتشت سپس با باورهای بومی ایرانیان آمیخته شد و مزدیسنای کنونی را پدیدآورد که نزدیک به پنج سده دین رسمی ایران بودهاست. نام زرتشت در شمار یکصد تن از مردمان کارساز در تاریخ باستان مایکل هارت جای دارد. دین زرتشت امروزه نزدیک به ۲۰۰ هزار تن پیرو در ایران ، هند و برخی جاهای دیگر جهان دارد. نگارش نام زرتشت در زبان اوستایی « زراثوشترا » بوده که آمیزهای است از « زَرَت » که شاید معنی زرد و زرین یا پیر داشته باشد و « اشترا » که آن را شتر یا « آسترا » به معنی ستاره انگاشتهاند. « ستاره درخشان » ، « روشنایی زرین » ، « دارنده و خاوند شتر زرد » ، « دارنده شتر پیر » ، « دارنده شتر پرتوان و با جرأت » ، « درخشان و زرد مانند زر و طلا » و « پسر ستاره » معانی گوناگونی است که تاکنون پژوهشگران برای نام زرتشت برشمرده اند. نام زرتشت در انگلیسی (به انگلیسی: Zoroaster) نوشته میشود و از نگارش یونانی (به یونانی: Ζωροάστρης) گرفته شدهاست که واژه Aster یا « ستاره » را در خود دارد و شاید به همین انگیزه باشد که این پیامبر را سرچشمه دانش ستارهشناسی دانستهاند. نام اوستایی او « زرهثوشتره » به تعبیری و گفتاری به معنی « کسی که میتواند شتران را اداره و راهبری کند » است. ساختار فارسی باستان نام او « زره ئوشتره » Zaraushtra و ساخت مادی آن « زره توشتره » Zaratushtra بودهاست که زره ئوشتره اوستایی و زردشت پهلوی از آن پدید آمدهاست. زمان ظهور زرتشت ، با همه پژوهشهای پیشین و امروزی دانشمندان ، هنوز روشن نیست. برخی زایش زرتشت را در ۱۰۰۰ پیش از زایش مسیح گمانه زدهاند. زادروز زرتشت در میان پژوهشگران و تاریخدانان موضوعی مورد بحث است. این تفاوت از ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ پیش از میلاد است. دربارهٔ زمان زندگانی زرتشت پژوهش و گفتگو به اندازه ای شدهاست که حتّی اشاره به رئوس آن مطالب ، کتاب بزرگی را فراهم میکند. اودوکسوس کنیدوسی که همزمان با افلاطون بودهاست ، زمان ظهور زرتشت را ۶۰۰۰ سال قبل از افلاطون میداند. جامعه ایرانیان زرتشتی زادروز زرتشت را روز خرداد از ماه فروردین برابر با ۶ فروردین و در سال ۱۷۶۸ پیش از میلاد و تاریخ درگذشت او را ۵ دی ۱۶۹۱ پیش از میلاد تعیین کردهاست. بیشتر پژوهشگران طرفدار تاریخ سنتی ، زمان زرتشت را سده پنجم تا ششم پیش از میلاد در نظر گرفتهاند. در کتاب بندهشن آمدهاست که زرتشت در سال ۲۵۸ سال پیش از انقراض شاهنشاهی هخامنشی به بعثت رسید. اما در ارداویرافنامه ، بعثت زرتشت ۳۰۰ سال پیش از حمله اسکندر ذکر میشود و بنابراین ، چون اسکندر ۳۳۰ پیش از میلاد به ایران حمله کردهاست ، تاریخ تولد زرتشت در حدود ۶۶۰ پیش از میلاد خواهد شد. همچنین بعضی از محققان دیگر از شباهت اسمی استفاده کرده ، گشتاسپ (ویشتاسپ) پدر داریوش یکم هخامنشی را با گشتاسپ شاهکیانی یکی دانستهاند ، در نتیجه زمان زرتشت را حدود ۵ سده پیش از میلاد در نظر گرفتهاند. امروزه بیشتر دانشمندان بر آنند که زردشت بین "۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰" سال پیش از میلاد میزیستهاست. با آنکه در مورد زادگاه زرتشت تاکنون تحقیق گستردهای صورت گرفته ولی هنوز نتیجه قطعی به دست نیامدهاست. از گاتاها که تنها مآخذ اساسی راجع به زندگی زرتشت است ، هیچگونه اطلاع روشنی ، خواه در باب مولد و خواه دربارهٔ محل دعوت و منطقه عمل او ، به دست نمیآید. در چندین قسمت از یشتها در اوستا محل فعالیت دینی زرتشت ایرانویج ذکر شدهاست. زادگاه وی را مرزبومهای گوناگونی مانند شهر ری ، آذربایجان ، خوارزم ، سیستان ، خراسان و آمل برشمرده اند. در منابع زبان پهلوی (زبان پارسیمیانه) و به دنبال آنها در کتابهای عربی و فارسی ایرانویج را با آذربایجان یکی شمردهاند. دانشمندان انتساب زرتشت را به آذربایجان ، به دلایل فراوان مردود میدانند که مهمترین آنها دلایل زبانی است. زبان اوستایی یعنی زبان کتاب اوستا زبانی است متعلق به شرق ایران و در این کتاب هیچ نشانی از واژههایی که اصل مادی یا فارسی باستان داشته باشد ، دیده نمیشود. امروزه بیشتر دانشمندان ایرانشناس ایرانویج را خوارزم بهشمار آورده و زادگاه زردشت را آنجا دانستهاند. --- --- ...
شناسنامه هویتی سرزمین سیستان ... ion.ir ۱۳۹۴/۰۶/۳۱ اخبار دکتر حسن احمدی در سال 1389 کتاب«حیات هوشمند در کائنات» نوشته پیتر اولم اشنایدر را که به اصول و پیش نیازهای لازم برای ظهور حیات میپردازد به فارسی بر...ادامه مطلب»
سیمرغ در سیسخت ... chn.ir ۱۳۹۴/۰۲/۲۱ فرهنگ نوشتاری از آرش نورآقایی پیرامون ارتباط کیخسرو و سیمرغ؛
سیمرغ در سیسخت
کیخسرو یکی از شاهان اسطورهای شاهنامه است که ویژگیهای مشابه با شخصیت تاریخی ک...ادامه مطلب»