شکست ساسانیان در جنگ آمودریا ...
1381parseed.ir 10/04/651 تاریخ

کلیدواژه ها:#Parseed.ir، #آسیای_میانه، #آمودریا، #ابی، #ازبکستان، #افغانستان، #ایران، #تاجیکستان، #ترکمنستان، #خراسان، #خراسان_بزرگ، #خلافت، #ساسانیان، #سپاه، #فارس، #فرارود، #فرماندار، #مهلب، #میانه، #هجری، #وارداتی، #ورارود، #چین، #کرانه_شرقی، #یونانی

جنگ آمودریا (به عربی: جیحون به یونانی ، اکسوس) ، رود آمودریا از کوه‌های پامیر سرچشمه گرفته و حدود ۱۱۲۶ کیلومتر از آن در قسمت مرزهای شمالی افغانستان با تاجیکستان ، ازبکستان و ترکمنستان جاری است. قسمت‌هایی از آن قابل کشتیرانی است. در سواحل آن بندر شیرخان و بندر حیرتان قرار گرفته ، که کالاهای صادراتی یا وارداتی افغانستان به کشورهای آسیای میانه از این طریق مبادله می‌شود.
در کرانه شرقی خراسان بزرگ (که امروزه به خراسان ایران و شمال افغانستان تقسیم شده) دو رود بزرگ جاری بود که گاه به نام‌های سیحون و جیحون خوانده می‌شوند و سرزمین‌های آن سوی آنها را فرارود یا ورارود و به اصطلاح عربی ماوراءالنهر می‌خوانند. امروزه این دو رود به نام آمودریا و سیردریا خوانده می‌شوند. آمودریا در واقع نام قدیمی این رود است.
مسلمانان بعد از یورش به فارس (ایران) ، رو به سوی « بلاد ماوراءالنهر » آوردند ، مسلمانان از دوران خلافت عثمان در صدد فتح بلاد ماوراءالنهر برآمده بوده أند ، فرماندهان مسلمانان چندبار به این مناطق لشکرهایی گسیل داشته بوده أند ، و آخر آن‌ها مهلب بن ابی صفره بوده‌است. این حملات واین عملیات استقرار ثابت ودایم نداشته بوده‌است ، و تمام جنگ‌های این فرماندهان جنبهٔ اکتشافی و نقطهٔ ضعف و معرفت احوال مناطق فرا رود بوده‌است. اما مرحلهٔ نهایی و فتح مناطق ما وراء النهر هنگامی بوده‌است که قتیبة بن مسلم الباهلی در سال ۸۵ هجری قمری به فرماندار خراسان گماشته شده‌است ، و به فرماندهی سپاه مسلمین نیز بر گزیده شده‌است. « قتیبة بن مسلم » لشکری آراست و در تحت سرکردگی خود رهسپار بلاد ما وراء النهر شد. نقشهٔ « قتیبة بن مسلم » در فتح « بلاد ماوراءالنهر » به چهار مرحله تقسیم‌بندی شده بوده‌است و مدت ۱۰ سال به طول انجامیده‌اید ، ابتدائاًً از سال ۸۶ تا سال ۹۶ هجری قمری.
مرحلهٔ اول: مابین سالهای (۸۶ _ ۸۷) قتیبه « اقلیم طخارستان » که در کرانهٔ آمودریا واقع بود فتح نمود. « طخارستان » از زمان خلالت عثمان توسط احنف بن قیس فتح شده بود ، ولی گویا مسلمین از آن دوران استقرار کامل نداشته بوده أند ، بعد از فتح کامل و افتادن طخارستان بدست قتیبه ، و ثابت قدم شدن وی در کرانهٔ « رود جیحون » ، قتیبه از هیبت خاصی برخوردارشد ، چنان‌که هر یک از پادشاهان آن ناحیه خواستار صلح با قتیبه شدند.
مرحلهٔ دوم: فتح اقلیم بخاری بود ، در سال‌ها (۸۷ _۹۰) بعد از چند نبرد پی در پی سر انجام در نبردی خونین مسلمانان فاتح شدند. جنگهای مسلمانان در این مناطق در تابستان رخ می‌داده‌است ، چونکه سرمای بلاد ما وراء النهر برای اعراب طاقت فرسا بود ، اما صبر نمودند و کوشیدند و در نهایت پیروز شدند.
مرحلهٔ سوم: هنگامی بود که تمام حوضچهٔ رود جیحون یا آمودریا بدست مسلمانان تصرف شد.
مرحلهٔ چهارم: پس از چند عملیات موفق و پی در پی سر انجام « قتیبة بن مسلم الباهلی » تا حدود چین راه یافت.
--- ---
...

ادامه در منبع لینک »

موارد مشابه بر اساس تراکم کلیدواژه

---