ماجرای ایران کنترا: محکومیت الیور نورث معاون اسبق کاخ سفید ...
1686parseed.ir ۱۳۶۸/۰۲/۱۴ تاریخ

کلیدواژه ها:#Parseed.ir، #آزادی، #ارتباط، #ارتباطات، #اسفند، #اسلامی، #الیور_نورث، #انجمن_ملی_سلاح، #انجیل، #انقلاب، #انقلاب_اسلامی، #انگلیسی، #ایالات_متحده، #ایران، #ایران_گیت، #ایرانی، #تایمز، #تفنگداران، #تفنگداران_دریایی، #تلویزیون_ملی، #تهران، #تپانچه، #جان_پویندکستر، #خرداد، #خمینی، #دریایی، #دولت، #رونالد_ریگان، #سلاح، #سند، #سپاه، #سپاه_پاسداران، #سپاه_پاسداران_انقلاب_اسلامی، #سیا، #شورای_امنیت، #شورای_امنیت_ملی، #عماد_مغنیه، #غیرقانونی، #فرود، #قائم، #لاتین، #لبنان، #ماجرای_ایران_کنترا، #ماجرای_ایران–کنترا، #مرداد، #مردم، #منوچهر، #مهدی_هاشمی، #مهرآباد، #نظامی، #نیویورک، #نیویورک_تایمز، #هاشمی، #پاسداران، #پاناما، #کلمبیا، #کنگره

ماجرای ایران–کُنترا (به انگلیسی: Iran Contra affair) که به ماجرای مک‌فارلین و ماجرای ایران گیت نیز معروف است ، یک رسوایی سیاسی‌‌ است که در ایالات متحده آمریکا از ۲۰ اوت ۱۹۸۵ تا ۴ مارس ۱۹۸۷ (۲۹ مرداد ۱۳۶۴ – ۱۳ اسفند ۱۳۶۵) به‌مدت یک‌سال و نیم ، در دور دوم ریاست جمهوری رونالد ریگان رخ داد. مقامات دولت ریگان به‌طور مخفیانه ، با فروش تسلیحات به ایران ، که در محاصره تسلیحاتی بود ، کمک‌رسانی کردند. آنان امیدوار بودند که بدین وسیله آزادی گروگان‌های آمریکایی را تضمین کرده و شورشیان کنتراهای نیکاراگوئه را تأمین بودجه کنند. تأمین بودجهٔ کنتراها از سوی دولت آمریکا بر اساس لایحه بولند ، از سوی کنگره ممنوع اعلام شده بود.
‌رسوایی ایران-کنترا بزرگ‌ترین بحران داخلی دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان بود و افشای آن در ایران هم تأثیر قابل توجهی گذاشت.
این رسوایی با عملیاتی به منظور آزادسازی هفت گروگان آمریکایی که در لبنان اسیر عماد مغنیه بودند ، آغاز شد. این گروه شبه نظامی پیوندهایی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشت. برنامه‌ریزی شده بود که از انبارهای سلاحهای اسرائیل‌‌‌ ، تسلیحاتی را به ایران ارسال کنند ، و آنگاه آمریکا انبارهای تسلیحات اسرائیل را از نو تأمین کرده و وجه آن را از اسرائیل دریافت کند. دریافت‌کنندگان ایرانی قول دادند هر چه در توان‌شان باشد را برای آزادسازی گروگان‌های آمریکایی انجام دهند. سرگرد الیور نورث از شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در اواخر ۱۹۸۵ اصلاحاتی در نقشه تعبیه کرد ، که بنا بر آن بخشی از عواید حاصل از فروش سلاح برای تأمین بودجهٔ مخالف جبهه آزادی‌بخش ملی ساندینیستا ، یا همان کنتراها ، در نیکاراگوئه هدایت می‌شد.
با این که رئیس‌جمهور رونالد ریگان از حامیان جنبش کنترا بود ، شواهد در خصوص این که هدایت پول حاصله از فروش سلاح به ایران به کنتراها با اجازهٔ او بوده مورد مناقشه است. یادداشت‌های دست‌نویس کاسپار واینبرگر در ۷ دسامبر ۱۹۸۵ ، نشان می‌دهند که ریگان از انتقال احتمالی گروگان‌ها با ایران ، و نیز فروش موشک‌های ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک‌ و بی‌جی‌ام-۷۱ تاو به عناصر « میانه‌رو » در آن کشور مطلع بوده‌است. کاسپار واینبرگر نوشت که ریگان گفته « او می‌توانست پاسخگوی اتهامات غیرقانونی بودن باشد ولی نمی‌توانست به این اتهام پاسخی دهد که رئیس‌جمهور ریگان بزرگ قوی از فرصت آزاد کردن گروگان‌ها گذر کرده‌است » پس از افشای فروش تسلیحات در نوامبر ۱۹۸۶ ، ریگان در تلویزیون ملی ظاهر شد و گفت که انتقال تسلیحات رخ داده ، ولی ایالات متحده در قبال گروگان‌ها تسلیحات داد و ستد نکرده‌است.‌‌ تحقیقات در پی نابود شدن و ارائه‌ندادن حجم بزرگی از اسناد در خصوص این رسوایی از سوی دولت ریگان به محققان کند شد. در ۴ مارس ۱۹۸۷ ریگان در خطاب به تلویزیون ملی مسئولیت کامل همه اقداماتی که از آن مطلع نبوده را پذیرفت و اعتراف کرد « آنچه به عنوان گشایشی استراتژیک به ایران شروع شد ، در هنگام اجرا ، به تبادل اسلحه در قبال گروگان‌ها رو به زوال گذاشت. »
کنگره آمریکا در آن زمان کمک مالی به شورشیان نیکاراگوئه را ممنوع کرده بود.
در ایران ، یک ماه بعد از آمریکا ، این ماجرا را منوچهر قربانی‌فر دلال اسلحه ، با نامه‌ای به فتح‌الله امید نجف‌آبادی از اطرافیان قائم مقام اطلاع داد (چون آمریکایی‌ها و دولت ایران تلاش کرده‌بودند او را از معاملات کنار بگذارند). پس برای اولین‌بار در بیت منتظری قائم‌مقام رهبری مطرح شد ، گفته می‌شود ‌‌سید مهدی هاشمی مسئول نهاد نهضت‌های آزادی‌بخش سپاه که از نزدیکان منتظری بود ، به وسیله روزنامه الشراع لبنان این ماجرا را فاش کرد.‌‌ ماجرای مک‌فارلین در خاطرات حسینعلی منتظری در صفحات ۵۸۷ و ۶۰۷ و همچنین نامه‌های منوچهر قربانی‌فر به محسن کنگرلو به همراه سند در پیوست های ۱۳۰ و ۱۳۱ خاطرات حسینعلی منتظری مفصل آمده‌است.
ماجرای ایران–کنترا بعد از رسوایی واترگیت بزرگ‌ترین رسوایی سیاسی آمریکا لقب گرفت.
الیور نورث (انگلیسی: Oliver North‎؛ زاده ۷ اکتبر ۱۹۴۳) سرهنگ دوم سابق نیروی تفنگداران دریایی ایالات متحده ، صاحب‌نظر سیاسی ، مورخ نظامی ، از کارکنان سابق شورای امنیت ملی آمریکا و از مشاوران رونالد ریگان و میزبان سابق برنامه‌های تلویزیونی فاکس نیوز و نویسنده آثار پرفروش فهرست نیویورک تایمز و رئیس سابق انجمن ملی اسلحه آمریکا (NRA) است. او در جریان رسوایی‌های سیاسی دهه ۱۹۸۰ موسوم به ماجرای ایران کنترا نقش داشت. رسوایی شامل فروش اسلحه به ایران با هدف آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان بود. او طراح بخش دوم نقشه برای سوق دادن عایدات آن به شورشیان کنترا در نیکاراگوئه بود که در آن زمان ممنوع اعلام شده بود.
رسوایی ایران-کنترا بزرگترین بحران داخلی دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان بود و افشای آن در ایران هم تأثیر قابل توجهی گذاشت. اعدام مهدی هاشمی ، از نزدیکان آیت‌الله حسینعلی منتظری ، از جمله پی‌آمدهای این ماجرا بود.
الیور نورث در ۴ خرداد ۱۳۶۵ همراه با رابرت مک فارلین ، نیمه شب در مهرآباد تهران فرود آمد و خواستار آن شد که با مقامات بلندپایه ایرانی دیدار کند. او یک جلد انجیل که رونالد ریگان به خط خود در پشت جلد آن برای آیت‌الله خمینی یادداشتی نوشته و امضا کرده بود ، یک کیک و یک قبضه تپانچه را به عنوان هدیه همراه آورده بود.
در آن زمان آمریکا فروش سلاح به ایران را ممنوع اعلام کرده بود اما دولت دست‌راستی رونالد ریگان می‌خواست با دادن اجازه فروش اسلحه به ایران ، موجب آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در لبنان شود (ر.ک. بحران گروگان‌گیری لبنان)؛ بنابراین آمریکا از طریق اسرائیل به ایران سلاح فروخت و پول حاصل از این معامله را صرف تجهیز و تأمین مالی شورشیان مخالف دولت - کنترا - در نیکاراگوئه کرد. سازمان سیا برای سرنگون کردن دولت چپگرای دانیل اورتگا که با رای مردم انتخاب شده بود از شورشیان کنترا حمایت و آنها را تجهیز می‌کرد.
عملیات پیچیده‌ای که برای انتقال پول و سلاح از آمریکا به ایران و از پاناما به نیکاراگوئه و انتقال کوکائین از کلمبیا به آمریکا باید صورت می‌گرفت به راهی مخفی و به دور از چشم اعضای شورای امنیت ملی آمریکا برای تبادل اطلاعات و ارتباطات این عملیات نیاز داشت.
الیور نورث که در آن زمان چندان سرشناس نبود ، عضو شورای امنیت ملی و دستیار جان پویندکستر مشاور امنیت ملی رونالد ریگان بود. او یکی از مهره‌های اصلی برای ایجاد شبکه وسیع سازمان‌های اطلاعاتی بخصوص سیا ، نهادهای بانکی ، قاچاقچیان مواد مخدر و سلاح در آمریکای لاتین بود که در نهایت به ایران کنترا معروف شد.
با وجود شواهدی که از باخبر بودن رونالد ریگان از این عملیات وجود داشت ، در نهایت بازیگران اصلی ایران-کنترا در آمریکا به چند نفر از جمله رابرت مک فارلین ، سرهنگ الیور نورث و بعداً جان پویندکستر تقلیل داده شدند. الیور نورث در ۱۹۸۹ در ارتباط با سه مورد اتهام تخصیص غیرقانونی بودجه دولت آمریکا مجرم شناخته شد اما سال بعد به سبب شهادت دادن در برابر کنگره ، این حکم در فرجام خواهی لغو شد.
الیور نورث از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۶ میزبان برنامهٔ تلویزیونی داستان‌های جنگ با الیور نورث در شبکه فاکس نیوز بود که اکنون از این شغل بازنشسته شده‌است.
در ۷ مه ۲۰۱۸ اعلام شد که انجمن ملی سلاح ، یکی از بانفوذترین نهادهای قدرت در واشینگتن ، نورث را به عنوان رئیس تازه خود برگزیده است. نورث تا اول آوریل ۲۰۱۹ در این مقام باقی ماند.
--- ---
...

ادامه در منبع لینک »

موارد مشابه بر اساس تراکم کلیدواژه

---