تاسیس بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران ...
384fa.wikipedia.org ۱۳۵۳/۰۴/۰۶ تاریخ

کلیدواژه ها:#Fa.wikipedia.org، #آموزشی، #ارتش، #اروپایی، #اسلامی، #انقلاب، #انقلاب_اسلامی، #ایران، #ایرانی، #بازرگانی، #تاریخ، #تحقیقاتی، #تهران، #تیرماه، #دانشگاه، #دانشگاه_تهران، #زبان_فارسی، #سپهبد، #شفق، #علوم_اجتماعی، #فارسی، #فرهنگ، #فرهنگستان، #فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی، #مجلس، #مرداد، #میانه، #همت، #هنر، #چتر

بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران سازمانی پژوهشی متشکل از فرهنگستان زبان ایران و فرهنگستان ادب و هنر ایران بود. این بنیاد در ششم تیرماه ۱۳۵۳ تأسیس شد و قرار شد فرهنگستان‌های دیگر که وزارت فرهنگ و هنر ایران در آن دوران ، پس از فراهم آوردن امکانات به تأسیس آن‌ها اقدام کند ، جزو بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران باشند.
در مصوبهٔ مجلس شورای ملی برای تأسیس بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران ، هدف از تأسیس آن « پیشرفت در رشته‌های گوناگون فرهنگ و هنر و دانش و شناسایی کامل فرهنگ باستانی کشور » عنوان شده بود. « تصویب بودجهٔ تفصیلیِ فرهنگستان‌ها بر اساس اعتبارات مصوب در بودجهٔ سالانهٔ کل کشور با رعایت هدف و وظایف و اختیارات آنها » از دیگر وظایف این بنیاد بود.
فرهنگستان علوم ایران یکی از فرهنگستان‌های ایران بود که در زیر چتر بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران بنیاد گذارده شد.
فرهنگستان ادب و هنر ایران ، بنیادی پژوهشی بود که در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد و همراه با فرهنگستان زبان ایران تحت پوشش وزارت فرهنگ و هنر و بنیاد شاهنشاهی فرهنگستان‌های ایران قرار داشت.
فرهنگستان ادب و هنر ایران متشکل از چندین پژوهشگاه بود که در زمینه‌های ادبیات ، تحقیقات ایرانی ، فرهنگ عامه ، و موسیقی‌شناسی فعالیت می‌کردند.
فرهنگستان ادب و هنر ایران در سال ۱۳۶۰ با ده مرکز و سازمان تحقیقاتی دیگر ادغام شد و مؤسسهٔ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) را پدید آورد.
فرهنگستان زبان ایران که به فرهنگستان دوم مشهور است ، در سال ۱۳۴۷ تأسیس شد. این فرهنگستان تا سال ۱۳۵۷ دایر بود.
محمّد مقدّم ، پایه‌گذار گروه‌های آموزشی زبان‌شناسی دانشگاه تهران ، در سال ۱۳۴۲ ، نُه سال پس از تعطیل شدن فرهنگستان ایران (فرهنگستان اول) ، دربارهٔ خطر حضور و هجوم واژه‌های بیگانه به زبان فارسی هشدار داد. در رسانهها نیز بحث‌هایی دربارهٔ لزوم حراست از زبان فارسی و پروراندن آن برای جواب‌گویی ، به‌مقتضای پیشرفت‌های علمی و فنّی جدید ، درگرفت. با این مقدّمات ، زمینهٔ بازگشایی فرهنگستان فراهم شد و در پنجم مرداد سال ۱۳۴۷ فرهنگستان زبان ایران (فرهنگستان دوم) تأسیس شد. در این دوره ، فرهنگستان در پی تشکیل جلسه‌های شورای خود در سال ۱۳۴۹ ، چهار پژوهشکدهٔ واژه‌گزینی ، گردآوری واژه‌های فارسی ، زبان‌های باستانی و فارسی میانه و دستور را ، به همت وزارت فرهنگ و هنر و ده نفر از اعضای پیوسته ایجاد کرد.
برخی از اعضای پیوستهٔ فرهنگستان زبان ایران عبارت بودند از: صادق کیا ، محمّد مقدّم ، ذبیح بهروز ، صادق رضازاده شفق ، محمود حسابی ، حسین گل‌گلاب ، یحیی ماهیار نوابی ، جمال رضایی ، سپهبد علی کریملو ، و مصطفی مقربی.
این فرهنگستان ، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، مدتی فعّال بود؛ سپس در سال ۱۳۶۰ ، با ادغام یازده مرکز و سازمان تحقیقاتی ، که فرهنگستان دوم نیز جزو آن‌ها بود ، مؤسّسهٔ مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) پدید آمد.
در فرهنگستان دوم دو برنامهٔ عمده در نظر بود:
برنامهٔ واژه‌گزینی ، که به گزینش معادل‌های فارسی برای واژگان و اصطلاحات بیگانه ، اعم از اروپایی و عربی ، اختصاص داشت؛
بررسی و مطالعه دربارهٔ زبان‌ها و گویشهای ایرانی.
طرح‌های تحقیقاتی فرهنگستان زبان ایران در نُه پژوهشگاه سازمان یافت. وسیع‌ترین فعّالیت این فرهنگستان درزمینهٔ واژه‌گزینی بود و تا سال ۱۳۵۱ ، گروه‌های تخصّصیِ واژه‌گزینی ، مجموعاً ۶۶۵۰ واژهٔ فارسی دربرابر واژه‌های بیگانه پیشنهاد کردند. گروه واژه‌گزینی از نُه کمیسیون علمی و فنّی ، پزشکی و کشاورزی و طبیعی ، زبان و ادب ، تاریخ ، فلسفه و علوم اجتماعی و تربیتی و روان‌شناسی ، هنرهای زیبا ، ارتش ، اقتصاد و بازرگانی ، حقوق و علوم اداری و سیاسی و جغرافیا تشکیل می‌شد.
بسیاری از واژه‌های ساخته‌شده به‌وسیلهٔ این فرهنگستان به زبان روزمرهٔ فارسی وارد شده و در غنای زبان فارسی نقش سودمند داشته‌اند. حتی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (فرهنگستان سوم) ، که پس از انقلاب تشکیل شد ، بسیاری از این واژه‌ها را رسمیت داد و آن‌ها را پذیرفت. این فرهنگستان درزمینهٔ پژوهش‌های زبانی و چاپ آثار نیز موفقیت‌های چشمگیری داشت.
مجموعهٔ فرهنگ‌های بسامدیِ فرهنگستان زبان ایران نیز از کارهای درخشان این فرهنگستان به‌شمار می‌روند.
--- ---
...

ادامه در منبع لینک »

موارد مشابه بر اساس تراکم کلیدواژه

---